Një Muaj Plot Rrëfime – Shtator 2025!

Shtatori ishte një muaj i mbushur me rrëfime të forta, të cilat prekin jetën e përditshme, kujtesën kolektive dhe të ardhmen e shoqërisë sonë. Nga drejtësia tek shëndeti publik, nga energjia tek kujtesa industriale, çdo produkt i publikuar gjatë këtij muaji na rikujtoi se realiteti shqiptar është plot kontraste, dritë-hije dhe pyetje të hapura.

Në frontin e drejtësisë, ne rikthyem vëmendjen tek fjalët dhe veprimet e pushtetit që minojnë pavarësinë e gjyqësorit. Artikulli mbi “Revolucionin Kulturor Kinez dhe pavarësinë e gjyqësorit” na solli kujtimin e fletërrufeve të së shkuarës, për ta krahasuar me sulmet publike ndaj gjyqtarëve sot, një paralelizëm i dhimbshëm që tregon sa i brishtë mbetet shteti i së drejtës.

Në jetën urbane të Tiranës, zëri i qytetarëve u bë i dukshëm përmes dy realiteteve të rëndësishme: mungesa e ujit të pijshëm dhe mungesa e çerdheve e kopshteve publike. Dy histori që në pamje të parë duken të ndryshme, por që në fakt tregojnë të njëjtën gjë, një kryeqytet që ndërton kulla dhe luks, por lë prapa nevoja elementare për qytetarët e tij.

Një tjetër temë prekëse ishte jeta e personave me aftësi të kufizuara, të cilët ende luftojnë për një të drejtë themelore: asistencën personale. Ky boshllëk, edhe pse i garantuar me ligj, rëndon mbi familjet që duhet të sakrifikojnë punën, jetën sociale dhe shpesh dinjitetin e tyre.

Në fushën e mjedisit dhe energjisë, trajtuam “revolucionin e gjelbër” të Shqipërisë. Pas suksesit të hidrocentraleve fshihen lumenj të futur në tuba, kontrata abuzive dhe komunitete të anashkaluara. Megjithatë, mes këtyre hijesh, një shpresë e re po lind: kooperativat energjetike, modele që i kthejnë qytetarëve kontrollin dhe fitimin mbi energjinë.

Shëndeti publik u bë një tjetër shtyllë e rëndësishme e këtij muaji. Nga mungesa e fizioterapisë për pacientët me sklerozën multiple, tek kushte çnjerëzore në Shënkoll për personat me çrregullime mendore, e deri tek sistemi i mbingarkuar psikiatrik që lë “të padukshmit” në harresë. Këto histori nuk flasin vetëm për dështimet e institucioneve, por për peshën e padurueshme që bien mbi individë dhe familje.

Në anën tjetër, dokumentarët tanë na çuan në një udhëtim mes kujtesës dhe shpresës. Në Ballsh dhe Kuçovë sollëm rrëfimin e industrisë së naftës që dikur mbante gjallë mijëra familje, sot të zhytura në heshtje e papunësi. Në Poliçan eksploruam historinë e qytetit të armëve, një ëndërr industriale e rrënuar nga tranzicioni. Ndërsa në Zall Gjoçaj, Shushicë dhe Vjosë dëgjuam komunitetet që mbrojtën lumin si shpirtin e jetës, duke u bërë shembull rezistence për të gjithë.

Ky ishte Shtatori ynë: një muaj plot me histori që meritojnë të lexohen, të shihen dhe të ndahen. Nëse i keni humbur, është koha të riktheheni tek to dhe të bëheni pjesë e këtij rrëfimi të përbashkët.

Mirë se erdhët në hapësirën ku gazetaria nuk ndalet tek lajmi – por bën ndryshim.

Shpirti i Ujit, Zëri i Njerëzve

Shpirti i Ujit, Zëri i Njerëzve – Një dokumentar për Zall Gjoçajn, Shushicën dhe Vjosën, ku komunitetet nuk pranuan të heshtnin përballë hidrocentraleve që u merrnin ujin e jetës. Nga protesta te gjykatat, nga fshatrat e thella te vëmendja ndërkombëtare – kjo është historia e njerëzve që mbrojtën lumin dhe të ardhmen e tyre.

DOKUMENTARË